Sözlü tarih çalışmalarında röportajı yapılan katılımcılardan daha sonrasında kendi hayat hikayelerine dayanan bir takım soruların olduğu bir form doldurması isteniyormuş. Bunu da kendi projeme uygulayabileceğimi düşündüm. Hayatlarındaki belli başlı noktalara odaklanarak yapılacak röportajlar sonunda, bir de katılımcıyı daha somut veriler ile tanımlayan bir formun varlığı o kişinin daha doğru bir şekilde tanınmasına yol açarak, karakteri hakkında daha çok bilgi edinmemizi sağlar ve yapılan röportajları da daha anlamlı bir hale getiri. Bu yüzden katılımcının yaşı, doğum yeri, doğum tarihi, yakınlarının ölüm tarihleri, hayatlarındaki diğer önemli tarihler, daha önce çalıştıkları iş yerleri, okul durumları, medeni durumları gibi somut bilgilerin yazılacağı bir belgeyi izleyiciye göstermek mantıklı olacaktır. Ayrıca bunun katılımcının kendi el yazısıyla ve kendi dikkat çekmek istediği noktalarla sunulacak olması da daha büyük bir işlevsellik katacaktır.

Sözlü tarih çalışmaları yaparken dikkat edilmesi gereken bazı hususlar benim de ilgimi çekti. Örneğin röportaj yaparken katılımcıdan olabildiğince kaliteli veri alabilmek adına uyulması gereken kurallar benim işime oldukça yarayacak gibi gözüküyor. O  kurallardan önemli olan birkaç tanesi şöyle:

röportaja hafif ve katılımcıyı zorlamayacak sorularla başlamalı

devamında katılımcılardan uzun cevaplar (essay- answers) alabilmek adına kapsamlı bir şekilde kurgulanmış sorular sormak gerekir

kişisel ve duygusal olarak etkili olabilecek soruları, daha ciddi ve genel konulardaki soruları cevaplandırdıktan sonra sormak daha mantıklı olur.

Röportaj sonu yine hafif sorularla bitirilebilinir.

Sessizliklerden korkmamak gerekiyor. Katılımcının sessiz kalmasına izin verilmeli, konuşmanın devamını başka etkiler altında kalmadan kendisi getirebilir.

Eğer katılımcı çok genel konuşuyorsa, detaylandırması istenilebilir.

Özel bir takım konularla ilgili terimler kullanıyorsa katılımcı, bunları daha sonra açıklaması istenilebilir.

Eğer cevaplandırılması gereken çok önemli bir soru varsa, cevap alınana kadar birkaç kere daha sorulabilir.

Katılımcının kendi ortaya attığı ilginç olabilecek konular açılırsa, bunun üzerine gidilmeli.

Eğer katılımcıdan fotoğraf veya herhangi bir belge alınıyorsa, fotokopi işlemlerinin olabilecek en kısa sürede yapılması ve belgenin hemen geri gönderilmesi gerekir.

Katılımcıya röportaja başlamadan hemen önce yazılı bir anlaşma imzalatmak yerinde olacaktır.

kaynak: http://dohistory.org/on_your_own/toolkit/oralHistory.html#GUIDELINES

Sözlü tarih çalışmaları prensiplerini kendi projemle bağdaştırma fikriyle yola çıkıp bu konuda bazı araştırmalar yaptım. Sözlü tarih genel anlamıyla yaşayan insanların belli bir konu üzerinde tanıklıklarının dile getirilmesi anlamına geliyor. Sözlü tarihçiye düşen görev ise bu tanıklıklardan elde edilen veriler doğrultusunda tarihsel bir bağlamda incelemektir. Yani bir projenin sözlü tarih çalışması olabilmesi için tarihsel bir takım gelişmelere göndermeler içermesi gerekiyor. Bunun da benim projemle örtüşüp örtüşmediği tartışmalıdır. Yapılan röportajlar aile tarihine ve benim otobiyografik olarak geçmişime göndermeler taşıyor olacak ve tabii ki bunların politik tarihsel yansımalarını da görmek mümkün olacaktır. Fakat bu kadar kişisel bir çalışmayı sözlü tarih çalışması olarak saymak yine de pek mümkün olmayabilir. Bu yüzden benim düşüncem, bu projeyi bir sözlü tarih çalışması olarak belirlemenin ötesinde, yalnızca bir takım sözlü tarih çalışma prensiplerinden yararlanmak olacaktır. Eğer ki herhangi bir katılımcının sözleri çok açık bir şekilde tarihsel bir takım olaylara dayandırılırsa, belgeselin içerisinde ayrıca bu konuyla ilgili bilgi vermek gereksinimi de doğabilir. Bu sebeple projenin içeriğine tarihsel veya toplumsal bir takım terimlerin, olayların ya da toplumsal cinsiyet rolleri alanında önemli sayılabilecek durumların açıklamalı bilgisini eklemek gibi bir fikir de ortaya çıkıyor. Tabii öncelikle bu fikri biraz daha geliştirmek gerekecektir.

Şimdilik yaptığım bazı araştırmalarla ilgili linkleri buraya kopyalıyorum daha organize bir biçimde ilerleyebilmek adına. Daha sonra detaylı bir şekilde araştırmalar üzerine yazacağım.

Gender Roles:

Family patterns of Gender Role Attitudes: 

http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3270818/#R55

Gender Roles, Stereotypes and Relationships:

http://www.keepsafestaycool.com.au/gender_roles_stereotypes.htm

Gender Roles in Family Life:

http://web.campbell.edu/faculty/vandergriffk/FamGender.html

Articles on Gender Roles:

http://www.ehow.com/info_8491534_cultural-influences-gender-roles.html

http://www.ehow.com/info_8641602_difference-gender-role-gender-identity.html

Articles on Gender & work, Gender & Children, Gender & Marriage

http://icproxy.sabanciuniv.edu:2103/doi/10.1111/j.1468-0432.2009.00490.x/pdf

http://icproxy.sabanciuniv.edu:2103/doi/10.1111/j.1741-3737.2001.00111.x/pdf

http://icproxy.sabanciuniv.edu:2103/doi/10.1111/j.1533-8525.1998.tb02347.x/pdf

Oral History

What is Oral History. Step by Step Guide

http://dohistory.org/on_your_own/toolkit/oralHistory.html

http://historymatters.gmu.edu/mse/oral/what.html

Some Web Documentaries influential with their interfaces and navigation menus:

http://thenextday.nfb.ca/#/thenextday

http://interactive.nfb.ca/#/outmywindow/

http://pleasecall.nfb.ca/#/pleasecall

proposal draft

Merhaba,

Bu hafta maalesef bloga yazamadım. Geçen hafta belgeselim için düşündüğüm konseptten biraz daha uzaklaştığımı hissediyorum bu hafta. vücut transformasyonları, transeksüeller, şişmanlar gibi alt başlıklar beni kimlik ve beden arasındaki ilişkiyi sorgulamaya itmişti. Fakat daha sonradan yaptığım araştırmalar bu alana girdiğim takdirde ortaya çıkan işin teknik bir takım bilgilerle dolu, örneğin estetik ameliyatlarının veya dövmelerin nerede nasıl yaptırıldığıyla ilgili bir belgesel olacağını düşündürttü. O yüzden daha çok farklı kimliklerin veya alt kültürlerin görünürlüğüyle, medyadaki yansımalarıyla ya da tarihsel, politik gelişimiyle ilgili bir çalışma yapmanın daha uygun olacağını düşündüm. Bunun için de bu hafta, eşcinsellerle, medyada ve toplumda mitleştirilmiş gay ve lezbiyen karakterleriyle ilgili araştırmalar yaptım. Bu konudaki stereotipleştirilmiş algıyı kırmak, politik bir takım gelişmelerin kişilerin yaşam standartları nasıl etkilediğini, görünürlüğün önemini, bir takım mekanların, oluşumların eşcinsel hayatı nasıl etkilediğini anlayabilmek ve anlatabilmek adına daha fazla araştırmalar yapacağım ve belgeselin konusunu daha da daraltarak bu konsepte oturtmaya çalışacağım. Bunun dışında şunu da söylemek de yarar var: dövme, piercing ya da estetik gibi konular olmasa da; diyetisyene giden şişmanlar konsepti ve bunun beraberinde getirdiği hayat tarzı, bununla ilgili politikalar ve yine medyada yansımaları, türkiyedeki orta sınıf insanının hayatına değişik bir açıdan bakma olasılığı vereceği için beni hala heyecanlandırıyor. Yine de yakın bir zamanda bir sonuca ulaşacağımı hissediyorum. Araştırmalara devam…

Son zamanlarda izleyip de etkilendiğim ve belgesel için düşündüğüm içerikle ilintili olabilecek bazı filmleri yazıyorum. Hangi filmin ne yönünden etkilendiğimi düşünerek, kendi yapmak istediğim şeye daha rahat ulaşabilirim belki.

Peruk Takan Kadınlar Kutluğ Ataman,

Hungry Planet: What the World Eats Peter Menzel and Faith D’Aluisio

Gordos Daniel Sánchez Arévalo, 2009

Köprüdekiler Aslı Özge, 2009

Betonpark Berke Baş, 2010

İstanbulun Kuşçuları, Naki Tez, 2012

Ten Minutes Older, Frank Herz, 1978

Grizzly Man, Werner Herzog, 2005

Encounter at the End of the World, Werner Herzog, 2007

The Thin Blue Line, Errol Morris, 1988

Merhaba! Birkaç haftadır, bitirme projesi olarak yapmayı planladığım web bazlı belgeseller üzerinde araştırma yapıyorum. İnteraktif belgesel olarak da adlandırılan bu tür, belgesel filmler için yeni bir anlatım tekniği sunuyor ve yeni medya araçlarıyla linear olmayan bir hikaye anlatım tekniğini mümkün kılıyor. Henüz çok görünür ve sıklıkla başvurulan bir belgesel tekniği olarak karşılık bulmasa da; üniversitelerin, bazı akademik kuruluşların ve yapımcıların teorik ve pratik anlamda bu alanın gelişmesi için çalışmalar yaptığı görülebilir. Ayrıca internet üzerinde birçok örneğiyle karşılaşmak da mümkün. Geçen hafta derste yaptığım ve yıl sonuna kadar geliştirmeyi planladığım sunumun ilk halini paylaşıyorum.

Presentation language is in English.

Web Documentary Presentation